Grad ZrenjaninRepublika Srbija
Skupštinagrada ZrenjaninaU toku radovi na sanaciji i restauraciji spomenika žrtvama fašizma na Žitnom trgu - u susret obeležavanju 80 godina od tragičnih događaja
U toku su radovi na sanaciji i restauraciji spomenika žrtvama fašizma na Žitnom trgu u Zrenjaninu, koje finansiraju Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja i Grad Zrenjanin, a po predlogu projekta sanacije i restauracije koji je izradio Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin. Spomenik, autora Milorada Berbakova, otkriven je 7. jula 1986. godine, povodom 45. godišnjice od početka ustanka naroda Srbije u Drugom svetskom ratu, a sanacija spomenika vrši se u susret obeležavanju 80. godišnjice od tragičnih događaja i stradanja naših sugrađana kojima je monument posvećen - 9. januara 1942. godine.
Tada su, na treći dan pravoslavnog Božića i dan Svetog prvomučenika - arhiđakona Stefana, fašisti u Zrenjaninu - tadašnjem Petrovgradu - Kikindi, Dragutinovu (danas Novo Miloševo) i Banatskom Aranđelovu pogubili 150 rodoljuba. Trideset građana srpske i romske nacionalnosti, zarobljenih u racijama tokom jeseni 1941. godine u nekoliko mesta u Banatu, streljano je u Zrenjaninu, u dvorištu sudskog zatvora, a potom su njihova tela na zaprežnim kolima proneta centralnim gradskim ulicama i obešena na Žitnom trgu, gde su stajala do sutradan. To nisu bili samo komunisti, već i obični građani i slobodarski opredeljeni ljudi, koji nisu želeli da prihvate nemačku okupaciju. Među njima su bili i neki od organizatora antifašističke borbe u srednjem Banatu - dr Lazar Mijatov, skojevka Olga Ubavić i Ivan Vioglavin.
Bio je to prvi Božić u našem gradu pod fašističkom okupacijom i pokušaj okupatora da na svirep način uguši antifašistički pokret, ali je postigao upravo suprotno i još više ohrabrio rodoljube da se okupe u borbi za slobodu.
Spomenik je postavljen pre 35 godina i njegovo stanje zahtevalo je sanaciju, kojom će biti obuhvaćeno više segmenata - temeljno čišćenje tri kamena obeliska, zamena oštećenih i popuna nedostajućih mermernih ploča na postamentu, kao i rekonstrukcija ukrasnog zida od žute klinker-opeke. Vremenom je izbledeo i natpis na spomeniku, sa imenima žrtava, pa će i on biti obnovljen.
Podsećamo da je prošle godine Grad Zrenjanin, u saradnji sa Ministarstvom za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja i Zavodom za zaštitu spomenika kulture, obnovio dva spomen-obeležja posvećenih događajima i žrtvama Drugog svetskog rata - spomenik na Mihajlovačkom drumu, posvećen stradanju boraca Petrovgradskog partizanskog odreda, kao i spomenik Veljku Lukiću - Kurjaku i stradalim učesnicima Narodno-oslobodilačkog rata, u centru Lukićeva. Prethodnih godina, obnovljena su i spomen-obeležja poginulim Crvenoarmejcima kod železničke stanice “Fabrika” u Zrenjaninu, spomenici žrtvama fašizma i Crvenoarmejcima u Stajićevu i Botošu, kao i niz obeležja posvećenih Prvom svetskom ratu.
