Grad ZrenjaninRepublika Srbija
Skupštinagrada ZrenjaninaSvečano otkriven mural posvećen šampionskoj ekipi košarkaša “Proletera”- vredan doprinos kulturi sportskog sećanja
Na jednom od mesta gde je stvarana sportska istorija Zrenjanina, u Petefijevoj ulici, svečano je otkriven mural posvećen prvoj petorki košarkaša “Proletera”, šampionima Jugoslavije 1956. godine.
Savremeno podsećanje na to vreme i neprevaziđen rezultat zrenjaninskih košarkaša, dočarao je, nakon dvomesečnog rada, akademski slikar iz našeg grada Boris Horvat. S pogledom na prostor nekadašnjeg košarkaškog stadiona, na kom su i osvojili šampionski pehar i još tri vicešampionske titule u tadašnjoj državi, na muralu su Vilmoš Loci, Lajoš Engler, Dušan Radojčić, Milutin Minja i Ljubomir Katić, koji je, kao jedini živi član te legendarne petorke, zajedno sa mladim košarkašem Strahinjom Novakovićem, i svečano otkrio mural. Događaju su prisustvovali i gradonačelnik Zrenjanina Simo Salapura, bivši istaknuti košarkaši i sportski radnici, kao i rodbina, prijatelji i poštovaoci te košarkaške generacije.
Posebno je zanimljivo da je pomenuta petorka “Proletera” u jednom periodu bila i petorka državne reprezentacije Jugoslavije, a uvidom u Košarkašku enciklopediju KSS dolazi se do podatka da su zajedno zabeležili čak 255 nastupa u reprezentaciji - Loci 100, Engler 75, Minja 47, Katić 28 i Radojčić 5. Impresivno, ne samo za jedan grad veličine Zrenjanina i njegove sportske domete, već i za državu koja je u ovom popularnom sportu dostigla planetarne visine. Do dana današnjeg, Zrenjanin je jedini grad u Srbiji, van Beograda, koji se može podičiti titulom državnog prvaka u košarci.
Imajući sve navedeno u vidu, gradonačelnik Zrenjanina Simo Salapura naglasio je da je izrada ovakvog murala jedan od načina da se istaknu izuzetni dometi zrenjaninskog sporta i doprinese negovanju kulture sportskog sećanja. Rekao je i da je Zrenjanin “Evropski grad sporta”, između ostalog, i zbog činjenice da ne zaboravlja svoje sportske heroje i njihove rezultate.
“Mesto na kom je oslikan mural ušlo je u sve sportske legende grada i verujem da će ovo umetničko delo doprineti da se mlađi sugrađani zainteresuju za taj segment naše sportske istorije, a stariji da se još jednom sete Locija, Englera i ostalih, koji su stvarali ne samo zrenjaninsku, već i jugoslovensku i srpsku košarku, trasirajući joj put za najviše svetske domete”, poručio je gradonačelnik još tokom izrade murala.
“Mesto na kom je oslikan mural ušlo je u sve sportske legende grada i verujem da će ovo umetničko delo doprineti da se mlađi sugrađani zainteresuju za taj segment naše sportske istorije, a stariji da se još jednom sete Locija, Englera i ostalih, koji su stvarali ne samo zrenjaninsku, već i jugoslovensku i srpsku košarku, trasirajući joj put za najviše svetske domete”, poručio je gradonačelnik još tokom izrade murala.
Ljubomir Katić, jedini živi član šampionske ekipe, vitalan u svojoj 87. godini, vidno uzbuđen i ispunjen emocijama, prisetio se još jednom tih sportskih dana i rekao da je na košarkaški teren u Petefijevoj ulici istrčao prvi put još 1948. godine.
“Još kao junior gledao sam svoje buduće saigrače, a Vilmoš Loci mi je bio idol. Na košarkaškom terenu bio sam do 1965. godine, kada sam prestao aktivno da treniram. Tada se igralo tokom leta, do jeseni, na otvorenom, često i po kišovitom i hladnom vremenu, nije bilo lako u odnosu na uslove u kojima se košarka igra danas. Kao najlepše trenutke karijere pamtim pobede nad “Crvenom Zvezdom” u Beogradu i Zrenjaninu. U ekipi smo živeli kao jedna porodica, družili se, zajedno čekali nove godine, bez obzira na neku razliku u godinama između nas”, priseća se Katić.
“Još kao junior gledao sam svoje buduće saigrače, a Vilmoš Loci mi je bio idol. Na košarkaškom terenu bio sam do 1965. godine, kada sam prestao aktivno da treniram. Tada se igralo tokom leta, do jeseni, na otvorenom, često i po kišovitom i hladnom vremenu, nije bilo lako u odnosu na uslove u kojima se košarka igra danas. Kao najlepše trenutke karijere pamtim pobede nad “Crvenom Zvezdom” u Beogradu i Zrenjaninu. U ekipi smo živeli kao jedna porodica, družili se, zajedno čekali nove godine, bez obzira na neku razliku u godinama između nas”, priseća se Katić.
“Osećam se neverovatno, i mene su ponele emocije čoveka kakav je Ljubomir Katić, i to je ono što vredi osetiti i zbog čega i radim i stvaram - emocija zbog koje čitav ovaj mural ima veću vrednost”, ističe autor murala Boris Horvat i dodaje da zastupljenost ulične umetnosti, murala, u Zrenjaninu nije velika i da grad zaslužuje više oslikanih površina.
“Nadam se da će se ta kultura i način na koji se tretiraju takve površine grada promeniti i da će umetnici dobijati šanse da od Zrenjanina stvore prestonicu avangarde. Tokom izrade ovog murala pratili su me i susnežica, sneg, mraz, vetar, prošao sam sva godišnja doba, bilo je i problema da se adekvatno dočaraju likovi košarkaša sa fotografija starih 60 godina, morao sam i da improvizujem, i to na površini značajnih dimenzija, gde je svaka od ličnosti praktično u prirodnoj veličini, 1 prema 1”, objašnjava mladi zrenjaninski umetnik.
U godini u kojoj je “Evropski grad sporta”, Zrenjanin je dobio umetničko delo sa sportskom temom i to je samo jedan od segmenata te promocije grada. Uz zahvalnost umetniku i svima koji su doprineli da ovaj mural nastane, sećajući se slavne “Proleterove” petorke, treba na kraju pomenuti i sva ostala imena šampionskog tima iz 1956. godine - Laslo Rošival, Ferenc Kurc, Pavle Skorobin, Aleksandar Tornjanski, Đura Bjelis, Lajoš Šifliš, Ante Šeparević, Branimir Lipovčević, Jovan Kifer i Miroslav Mirosavljević, koje je vodio trener Vojislav Stankov.
