Park prirode ''Potamišje'' - razvojni potencijal srednjeg Banata

Potamišje je velika prirodna celina u Vojvodini koja ne uživa ni jedan status zaštite, iako po vrednosti nadmašuje gotovo sva ravničarska i močvarna zaštićena područja u Srbiji. Takođe, to je jedno od najkompleksnijih vodenih staništa u Republici i nudi brojne mogućnosti i razvojni potencijal za četiri opštine koje gravitiraju toj reci – moglo se, između ostalog, čuti tokom današnje prezentacije projekta "Park prirode - Potamišje", održane u zrenjaninskoj Gradskoj kući. Prezentaciju su organizovali Pokrajinski zavod za zaštitu prirode Novi Sad, JP "Rezervati prirode" Zrenjanin i Grad Zrenjanin, a prisutnima su se obratili pomoćnik gradonačelnika Zrenjanina, Duško Radišić, direktorka Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, dr Biljana Panjković i koordinator projekta, Marko Tucakov. Prezentaciji je prisustvovao i vršilac dužnosti direktora JP "Rezervati prirode", Dejan Jovanov.
 
   
 
Pomoćnik gradonačelnika Duško Radišić rekao je da je za grad Zrenjanin Park prirode "Srednje Potamišje" od velikog značaja, ne samo zbog odgovornog upravljanja nad ovim područjem, već i zbog povezivanja i sa susednim opštinama i sa Rumunijom, u cilju održivog korišćenja i zaštite reke Tamiš, ali i realizacije budućih zajedničkih projekata.

"Već imamo dosta prekograničnih projekata, jedan je u vezi sa rekama Begej i Tamiš, a imamo i preliminarne dogovore za saradnju na budućim projektima zaštite životne sredine. Takođe, zainteresovani smo i za upravljanje budućim zaštićenim rezervatom prirode "Ritovi donjeg Potisja", gde bi se, preko Tise, mogli povezati i raditi nove projekte prekogranične saradnje sa susedima iz Mađarske. Javno preduzeće "Rezervati prirode" Zrenjanin će biti nosilac svih ovih aktivnosti u vezi sa upravljanjem zaštićenim područjima na teritoriji grada. To je prepoznato i u našoj Strategiji razvoja, čija je izrada u toku i gde se upravljanje prirodnim resursima, rekama i vlažnim staništima navodi kao jedan od prioriteta, zbog očuvanja lokalnog biološkog i geografskog diverziteta", istakao je Radišić.
 
     
 
Dr Biljana Panjković, direktorka Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, podsetila je da je Zakonom o zaštiti prirode propisano da se u postupku izrade studija zaštite obaveštava i informiše lokalno stanovništvo i samouprava, odnosno vlasnici i korisnici područja koja su predmet studija zaštite, pa je, shodno tome, Pokrajinski zavod danas organizovao ovu prezentaciju, budući da se u predloženom zaštićenom području, čija se studija zaštite završava, nalazi preko 40 procenata teritorije Grada Zrenjanina.
"Pokrajinski zavod je pre tri godine pokrenuo postupak vrednovanja prirodnih vrednosti Potamišja i na osnovu našeg srednjoročnog i godišnjeg programa ta studija se završava ove godine" – kazala je ona.
 
     
 
Koordinator projekta, Marko Tucakov, detaljno je predstavio sve karakteristike, prirodne vrednosti, statusne parametre i koncept zaštite Parka prirode "Potamišje". On je naveo da je reka Tamiš velika i snažna prekogranična reka koja spaja Srbiju i Rumuniju, da je jedna od dužih pritoka Dunava, čiji tok iznosi 241 km u Rumuniji i 118 km u Srbiji. Takođe, Tamiški bazen pokriva površinu od 13.085 km2 i u Srbiji, Banatu, prolazi kroz područja pet gradova i opština – Sečanj, Zrenjanin, Kovačica, Opovo i Pančevo.
 
"Na pitanje "Šta je Tamiš i gde je Potamišje?" mnogi, donedavno, nisu ni znali da odgovore. Čini nam se i da su sve razvojne inicijative i projekti, nekako, zaobilazili ovu oblast, pa danas imamo dosta nepovoljnu situaciju da Tamiš protiče kroz dve opštine koje su, službeno, u ovoj državi klasifikovane kao nedovoljno ekonomski razvijene – Kovačicu i Opovo. To je pretežno ruralno i poljoprivredno područje, sa tipičnim vojvođanskim selima, njih 19, tradicionalnom panonskom arhitekturom i dominantnim sektorima poljoprivrede, šumarstva i ribarstva", predočio je Tucakov i pobrojao osnovna prirodna i poluprirodna staništa područja i njihove vrednosti.
 
      
 
"To su prostrani poplavni pašnjaci i livade, kontinentalne slatine, poluintenzivni šaranski ribnjaci, bare i mrtvaje sa vodenom vegetacijom, tradicionalno obrađivani i ruralni mozaici, aluvijalne šune i plantaže mekih lišćara. Ta zapostavljenost Tamiša, ipak, čini mi se, ne odgovara u potpunosti istini. Čak i nasumičnim uvidom u društvene događaje i manifestacije i segmente kulture, zaključujemo dosta toga o potencijalima Potamišja – tu su Svetsko prvenstvo u banatskim šorama u Tomaševcu, Stočarski dani u Sakulama, izletnički i ribolovni turizam, posmatranje ptica, kao i mesta gde su snimane brojne televizijske serije, poput "Vratiće se rode" i "Pop Ćira i Pop Spira". Dakle, to je, ipak, jedno dinamično, kontinuirano i očuvano područje", zaključio je Tucakov.
 
Tokom prezentacije predstavljena je i vizija Parka prirode "Potamišje", koja glasi – "Dinamično poplavno područje očuvano na korist prirode i lokalnih zajednica". Na osnovu predloženih spoljnih granica Parka, Gradu Zrenjaninu pripada 32% teritorije budućeg zaštićenog područja, odnosno 6269 hektara i to u katastarskim opštinama: Čenta, Farkaždin, Orlovat, Botoš, Banatski Despotovac i Tomaševac.
 
Konačno, zaključeno je da Zrenjanin, kao i susedne opštine, mogu imati višestruke koristi od uspostavljanja zaštićenog područja i samog procesa zaštite. Ta se korist ogleda u mogućnostima promocije celog područja, jačanja identiteta lokalne sredine, učešća u međunarodno finansiranim projektima, razvoja stočarstva i povećanju zapošljavanja, kako kroz strukture upravljača zaštićenim područjem, tako i kroz projektne aktivnosti i proizvodnju i prodaju lokalnih proizvoda.