Grad ZrenjaninRepublika Srbija
Skupštinagrada ZrenjaninaPoloženi venci na spomen-ploče osnivačima Srpskog narodnog odbora
Svečanom liturgijom u hramu Uspenja Presvete Bogorodice, polaganjem venaca i prigodnim obraćanjem u porti hrama i ispred kuće dr Slavka Županskog, u Zrenjaninu je u prepodnevnim časovima počelo obeležavanje 98. godišnjice od osnivanja Srpskog narodnog odbora, prvog na teritoriji Vojvodine, u tadašnjoj Austrougarskoj monarhiji.
Odbor je formiran sa zadatkom da pripremi dolazak oslobodilačke vojske i potom preuzme vlast u gradu, u prvim trenucima nakon oslobođenja u Prvom svetskom ratu, 17. novembra 1918. godine. Odigrao je izuzetno značajnu, državotvornu ulogu i u potonjim događajima, kada se na Velikoj narodnoj skupštini, održanoj u Novom Sadu 25. novembra iste godine, odlučivalo da se Baranja, Bačka, Srem i Banat pripoje Matici Srbiji, a tek onda da se razgovara o sudbini zajedničke države.
Vence su položili predstavnici Grada Zrenjanina i SNP “Svetozar Miletić”. U ime Grada Zrenjanina to su učinili gradonačelnik Čedomir Janjić, zamenik gradonačelnika Saša Santovac i zamenica predsednika Skupštine grada Zrenjanina Ljuba Travica, uz prisustvo drugih funkcionera lokalne samouprave, predstavnika udruženja građana, prijatelja i poštovalaca dela Srpskog narodnog odbora.
O značaju formiranja Srpskog narodnog odbora govorio je direktor Gradske narodne biblioteke i publicista Milan Bjelogrlić Beli, istakavši da je tom događaju prethodio oslobodilački pohod srpske vojske i izvesna smena vlasti na ovim prostorima.
- Mudri naši sugrađani, advokati, intelektualci, dr Slavko Županski, dr Andrija Vasić, sa nekolicinom svojih drugova, uz podršku i dr Emila Gavrila, tada interniranog u Budimpešti, formiraju u dvorani Srpske pravoslavne crkvene opštine prvi Srpski narodni odbor, da spremno dočekaju dane koji su usledili. Ovaj datum, 31. oktobar, jedan je u nizu tri, možda najsvetlija datuma u istoriji ovog grada, uz 17. novembar, dan kada je srpska vojska ušla u ovaj grad, i 25. novembar, datum Velike narodne skupštine u Novom Sadu. Te istorijske odluke, o prisajedinjenju Baranje, Bačke, Srema i Banata Srbiji pripremljene su upravo zahvaljujući delovanju članova Srpskog narodnog odbora iz Velikog Bečkereka - podsetio je Bjelogrlić.
- Mudri naši sugrađani, advokati, intelektualci, dr Slavko Županski, dr Andrija Vasić, sa nekolicinom svojih drugova, uz podršku i dr Emila Gavrila, tada interniranog u Budimpešti, formiraju u dvorani Srpske pravoslavne crkvene opštine prvi Srpski narodni odbor, da spremno dočekaju dane koji su usledili. Ovaj datum, 31. oktobar, jedan je u nizu tri, možda najsvetlija datuma u istoriji ovog grada, uz 17. novembar, dan kada je srpska vojska ušla u ovaj grad, i 25. novembar, datum Velike narodne skupštine u Novom Sadu. Te istorijske odluke, o prisajedinjenju Baranje, Bačke, Srema i Banata Srbiji pripremljene su upravo zahvaljujući delovanju članova Srpskog narodnog odbora iz Velikog Bečkereka - podsetio je Bjelogrlić.
Nastavljena je i tradicija odavanja počasti dr Slavku Županskom, ispred njegove porodične kuće u Svetosavskoj ulici. Tradiciju okupljanja na tom mestu na današnji dan nastavila je praunuka dr Županskog sa porodicom, a prisutnima se tom prilikom obratio načelnik Srednjebanatskog upravnog okruga Dušan Šijan, rečima da “odajemo počast ljudima koji su bili na visini istorijskog trenutka i vremena u kom su živeli”.
- Perjanica tih ljudi koji su ostvarili istorijski nacionalni uspeh u istoriji jednog malog, ali ponosnog naroda, kakav je srpski, bio je upravo Slavko Županski. Kada govorimo o čoveku koji je bio na čelu Srpskog narodnog odbora, ja moram pomenuti i njegovog unuka, arhitektu Slavka Županskog, savremenika koji je, svojom jednostavnošću, pokazao da je bio dostojan nastavljač porodične tradicije i istorijskog trenutka koji su obeležili njegov deda i njegovi saborci - naglasio je Šijan.
Obeležavanje 98. godišnjice od osnivanja Srpskog narodnog odbora nastavlja se večeras u Narodnom pozorištu “Toša Jovanović”, gde će biti održana Svečana akademija, a potom i pozorišna predstava posvećena Velikom ratu i ulozi malog čoveka u njemu - “Ubi me kurje oko”, nastala kao autorski projekat glumice i režiserke Vesne Stanković. U predstavi, osim autorke, glume i Andreja Maričić, član Narodnog pozorišta iz Beograda i Srđan Ivanović.
